Paul Benjamin Osterlund2014 baharının sonlarında Türkiye'deki bazı binaların cephesi geceden sabaha değişti. Hükümet tam bir yıl önce alkollü içeceklerin satışıyla ilgili bir dizi düzenlemeyi yürürlüğe sokmuş, satış saatlerine kısıtlama getirmiş ve içki markalarının reklam yapmasını yasaklamıştı. Düzenleme, ülkenin en büyük bira markası Efes ve rakibi Tuborg'un tabelasına sahip olan işletmelere tabelaları indirmeleri ya da boyamaları için bir yıl hak tanıyordu.Tabelalardaki değişim sokaktaki manzarayı ve binlerce binanın estetiğini de değiştirdi. Bakkal, market, bar ve restoran tabelaları çoğunlukla iki markadan birini ve sloganlarını içerse de hepsi birbirinin aynısı değildi. Son 30-40 yıla ait farklı dönemlerden, farklı tipografik öğeler taşıyan panolardı.İşletmeler, yüksek cezalarla karşı karşıya kalmamak için kendilerine tanınan bir yıllık sürede tabelalarını değiştirmeye başladılar. Efes ve Tuborg'un isimleri gitti ama ilkinin mavi-beyazı, ikincisinin altın rengi ve siyahı tüm tabelalarda kaldı. Bazı işletmeler tabelalarını olduğu gibi indirirken bazıları sadece marka isminin üzerini boyadı. Her birinde aynı fontların kullanıldığı <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/busra_erkara/status/1370366712743362566?s=20" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">jenerik yeni tabelalarla</a>, binaların dışı da birbirinin birer kopyasını andırmaya başladı.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2021/9/4/1634828454487.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğraf: Paul Benjamin Osterlund<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Devlet, tabelalar konusunda bir yıl müddet tanırken bazı diğer düzenlemeleri hiç vakit kaybetmeden yürürlüğe soktu. Bir önceki müzik grubum Foton Kuşağı, Haziran 2013'te Efes Pilsen One Love Festivali'nde çalacakken (festivalin en büyük ismi New Order'dı) birdenbire festivalin iptal edildiği haberi geldi. Adının içinde içki üreticisi geçen festivaller de yasaklanmıştı. O güne kadarki en büyük ve önemli performansımız iptal edilince doğal olarak çok üzüldük. Aslında yaşadığımız; bu reklam yasağının ufak konserlerden festivallere, ülkenin yerli ve uluslararası içki markalarının sponsorluğuyla var olabilen müzik sahnesine vereceği zararın sadece başlangıcıydı.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=o7qSw6VFVs4" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://images.aposto.com/2021/9/5/1634900184962.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>Görsel: Artıbir<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Reklam ajansları ve grafik tasarımcılar hemen "gerekeni" yapmaya başladılar. En az <a fr-original-style="" href="https://listelist.com/yasaklardan-sonra-alkol-firmalarinin-yayinladigi-son-reklamlar/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bir üzücü gazete reklamı</a> ve bir <a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=o7qSw6VFVs4" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">tüyler ürpertici TV reklamından sonra</a> Efes artık "+1" ve nerede görseniz tanıyacağınız mavisiyle reklam yapıyor. Aynı gruba ait Bomonti "Kendine Has" oldu, Budweiser "Be A King", Guinness "Greatness"ı kullanıyor. Jameson, karardan kısa süre sonra "Jam Session"&nbsp;başlığı altında bir dizi konsere sponsor oldu ki çok akıllıcaydı çünkü o fontla yazılmış "Jam Session"ı hepimiz ilk seferde "Jameson" diye okuduk. Çok değil, beş-on yıl önce logosunu millî takım formaları üzerinde gördüğünüz şirketler taktik değiştirmek zorunda kalarak markanın ismine yer vermeseler bile kolay unutulmayan, öne çıkan ve ürünlerini akıllara kazıyan reklamlar yapmaya başladılar.&nbsp;<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2021/9/4/1634828844468.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğraf: Paul Benjamin Osterlund<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Bazen şaşkınlık içinde marka isimlerinin hâlâ durduğu, başka bir zamandan gibi duran vitrinlerle ve tabelalarla karşılaşıyorum. Kimi zaman Harbiye'de yıllar önce kapanmış, 1980'lerden kalma tabelasıyla bir tekel; kimi zaman Kars merkezde geçen yıllara karşı koyuyormuş gibi duran tozlu unutulmuş bir Tuborg levhası. Bu çok az sayıdaki sihirli karşılaşma bir yana, marka isminin hiç yer almadığı eşantiyonlar - örneğin üzerinde sadece "Yeniliklerin Öncüsünden Haber Var!" yazan bir para üstü kasesi - içki satılan her yerde. Bu özneden mahrum siz deyin 1984, ben diyeyim Damızlık Kızın Öyküsü dünyasında "Yeniliklerin Öncüsü"nün kim olduğunu sizin zaten bilmeniz bekleniyor.Türkiye, Gürcistan ve Ermenistan kadar iyi olmasa da oldukça iyi şaraplar yapıyor. Reklam yasağı olmasa şarap üreticileri hem ithalat için bir market yaratabilir hem de turizme katkı sağlayabilirdi. Şimdiyse butik şarap üreticileri tüm zor koşullara rağmen ellerinden geleni yapıp, Fransa'dan gelen ve Türkiye'deki endemik üzümlerden şahane şaraplar üretiyor. Şarap ve şarapla ilgili tüm etkinlikler basına aktarılırken şaraptan bahsedilemeyen bağ bozumları şeklinde gerçekleşiyor. Diğer yandan aklıma ülkedeki en büyük üreticilerden, fiyat-performans kalitesiyle tanınan Sava'yı da üreten Pamukkale'nin 2021'deki vergi zammına samimiyetiyle bilinen Twitter hesabında <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/pamukkalesever/status/1346048035843940352" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">tepkisiz kalamaması</a> geliyor. &nbsp;İçki markalarını görünebilir her yerden silen düzenlemelerden yaklaşık yedi yıl sonra, Temmuz 2021'de Kadıköy Belediyesi +1'le bir iş birliği yaparak Kalamış Parkı'nda yaklaşık iki ay süren bir etkinlikler ve konserler serisi düzenledi. İnsanların açık havada canlı müzik dinlerken canları istiyorsa bira içebildiklerini görmek paha biçilmezdi.Türkiye'nin alkole yönelik düzenlemeleri bana hep çelişkili gelmiştir. Mesela sokakta, meydanda, parkta içki içebilirsiniz; ancak muhafazakâr bir mahalledeyseniz mahalle sakinlerinden azar işitebilirsiniz. ABD'de ise New Orleans ve Las Vegas hariç sokakta içki içmeye izin verilen bir şehir yoktur, yakalanırsanız polis ceza yazar. Türkiye'de dükkânların 22.00-06.00 arasında satış yapmaya izni olmadığı hâlde, son yıllarda hayatlarımıza giren binlerce "bekçi"ye rağmen çoğu yer bu kural hiç yokmuş gibi davranır. Pandemideki en ağır kapanma dönemlerinde bile 7/24, eve içki getiren dükkanlar vardı; yani içki yine ABD'deki iki şehir hariç tüm şehirlerdekinden çok daha kolay ulaşılabilir bir şeydi. ABD'de içkinin ne kadar vergilendirileceğine her eyalet kendisi karar veriyor; ama hiçbirinin Türkiye'dekinin yanından bile geçmediği kesin.&nbsp;Bundan çok uzak olmayan bir gece, İstiklal Caddesi'nde saat 03.00'ü geçerken kimse ayık görünmüyordu. Pek çok bar henüz kapanmıştı, yüzlerce insan ellerinde şişe ve teneke kutularıyla kapalı dükkanların önünde çömelmiş ya da sokakta yürüyordu. Şişelerin üzerindeki marka isimlerine bakarken asıl reklamın bu olduğunu düşündüm.&nbsp;Kurtuluş'taki evime doğru, Taksim Meydanı'ndan yürürken (artık taksiye binmeyi denemeyi bıraktım) gençten bir adamın sendeleyerek Gümüşsuyu tarafına ilerlediğini gördüm. Bir elinde kahvaltı sandviçi, diğerindeyse kırmızı Tuborg'unun etrafına sardığı tesbihi vardı.&nbsp;

Efes Pilsen One Love Festivali ile ilgili hikayeler